ການລ້ຽງດ້ວງພ້າວ

ການລ້ຽງ
   ການລ້ຽງດ້ວງພ້າວ ມີ 2 ແບບຄື: 
ການລ້ຽງໃສ່ທ່ອນພ້າວ/ທ່ອນຕານ
   ເປັນການລ້ຽງແບບດັ້ງເດີມ ຫຼື ແບບທໍາມະຊາດໂດຍມີອຸປະກອນໃນການລ້ຽງດັ່ງນີ້:
    – ທ່ອນສາຄູ/ທ່ອນຕານທີ່ມີຄວາມຍາວປະມານທ່ອນລະ 50 ຊມ.
    – ພໍ່-ແມ່ ພັນດ້ວງພ້າວ ໂຕຜູ້ 2 ໂຕ, ໂຕແມ້ 4 ໂຕ.
    – ບົວ ຫຼື ທໍ່ຢາງສໍາລັບຫົດນ້ໍາ.
    – ສະຖານທີ່ສໍາລັບວາງທ່ອນພ້າວ/ທ່ອນຕານ/ທ່ອນສາຄູ ເຊິ່ງເປັນເດີ່ນ ຫຼື ເຮັດເປັນໂຮງເຮືອນກໍ່ໄດ້.
ການລ້ຽງ ແລະ ການຈັດການ
    ສິ່ງທີ່ຕ້ອງໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນສໍາລັບການລ້ຽງດ້ວງກໍ່ຄືຄວາມສະອາດ ແລະ ການຈັດການຢ່າງເປັນລະບົບຈຶ່ງຈະປະສົບຜົນສໍາເລັດ.
    – ສະຖານທີ່: ຄວນເປັນບ່ອນທີ່ນ້ໍາບໍ່ຖ້ວມຂັງບໍລິເວນລ້ຽງສາມາດວາງຕາກແດດຕາກຝົນໄດ້, ແຕ່ຕ້ອງມີກາບໄມ້ທີ່ລ້ຽງປົກໄວ້.
    – ຕຽມທ່ອນຕານ/ທ່ອນສາຄູ/ທ່ອນພ້າວ ທີ່ຈະລ້ຽງດ້ວງຕັ້ງລຽນໄວ້ໃຫ້ຫ່າງເໝາະກັນເພື່ອສະດວກໃນການດູແລຮັກສາ.
    – ໃຊ້ຂວານສັບໆບໍລິເວນຜິວດ້ານໜ້າຂອງທ່ອນໃຫ້ເປັນຂຸມ.
    – ນໍາເອົາຂີ້ຂຸຍເກົ່າທີ່ດ້ວງກິນແລ້ວມາໂຮຍໃສ່ໃຫ້ທົ່ວຈົນເຕັມປາກບາດທີ່ເຮົາສັບ.
    – ນໍາພໍ່-ແມ່ພັນດ້ວງພ້າວປ່ອຍລົງໃສ່ທ່ອນສາຄູ ຈໍານວນທ່ອນລະ 2 ຄູ່, ອັດຕາ ໂຕຜູ້ 1 ໂຕ, ໂຕແມ່ 2 ໂຕ ຈາກນັ້ນກໍ່ເອົາກາບພ້າວປິດເພື່ອບໍ່ໃຫ້ພໍ່-ແມ່ພັນບິນໜີ.
    – ຫົດນ້ໍາດ້ວຍບົວ ຫຼື ສາຍຢາງ ອາທິດລະ 2-3 ຄັ້ງ ປະໄວ້ປະມານ 40-45 ວັນ ກໍ່ສາມາດຈັບຕົວອ່ອນຂອງດ້ວງສາຄູ ຫຼື ດ້ວງພ້າວໄປຈໍາໜ່າຍໄດ້.
    – ສໍາລັບທ່ອນພ້າວ 1 ທ່ອນ ຈະສາມາດລ້ຽງ ແລະ ເກັບກ່ຽວຜົນຜະລິດໄດ້ 1 ປີ.
ການລ້ຽງໃສ່ຊາມ
    ອາຫານທີ່ໃຊ້ນອກຈາກຈະເອົາຕົ້ນສາຄູແລ້ວຍັງສາມາດນໍາໃຊ້ກ້ານຂອງຕົ້ນສາຄູ/ຕົ້ນພ້າວ/ຕົ້ນຕານ/ຕົ້ນປາມເປັນອາຫານສໍາລັບດ້ວງ.
ວັດຖຸອຸປະກອນໃນການລ້ຽງດ້ວງ
   – ຊາມຢາງທີ່ມີຝາປິດທີ່ມີປ່ອງລະບາຍອາກາດ (ມີຂະໜາດເສັ້ນຜ່າສູນກາງ 40 ຊມ, ສູງ 20 ຊມ)
   – ຖົງຢາງໄວ້ໝັກ.
   – ອາຫານປະສົມເຊັ່ນ: ຮໍາ, ຫົວມັນ, ມັນຕົ້ນ, ອາຫານໝູ.
   – ກາກນ້ໍາຕານ ແລະ ນ້ໍາ.
   – ເຄື່ອງສັບ ຫຼື ບົດ ງ່າຕານ/ງ່າພ້າວ.
   – ພ້າ
   – ພໍ່-ແມ່ພັນດ້ວງ 
ຂັ້ນຕອນໃນການລ້ຽງ
   – ນໍາຕົ້ນສາຄູ ຫຼື ກ້ານພ້າວ, ຕົ້ນຕານ, ປາມສົດ ມາປອກເປືອກແລ້ວນໍາໄປບົດ ຫຼື ໃຊ້ພ້າຜັກກໍ່ໄດ້ບົດໃຫ້ແຫຼກພໍປະມານ.
   – ນໍາຕົ້ນສາຄູທີ່ບົດແລ້ວໄປແຊ່ນ້ໍາທໍາມະດາປະໄວ້ 3 ວັນ.
   – ຖ່າຍນ້ໍາອອກປະໄວ້ໃຫ້ສະເດັດນ້ໍາ.
   – ຈາກນັ້ນນໍາມາໃສ່ກະຊາມໃຫ້ເຕັມ.
   – ເອົາອາຫານໝູໃສ່ລົງໄປ 1 ກິໂລ ປະສົມໃຫ້ເຂົ້າກັນ.
   – ປ່ອຍພໍ່-ແມ່ພັນດ້ວງທີ່ຫາໄດ້ຕາມທໍາມະຊາດ ຫຼື ຊື້ມາລົງໃນກະຊາມ.
   – ປິດຝາກະຊາມແລ້ວນໍາໄປວາງໄວ້ເປັນຊັ້ນໆ.
   – ປະມານ 35 ວັນກໍສາມາດນໍາດ້ວງໄປຈໍາໜ່າຍໄດ້ 1 ຊາມຈະໄດ້ຜົນຜະລິດ 1-2 ກິໂລ/ຊາມ ຫຼື  200-210 ໂຕ/ຊາມ.
ການດູແລຮັກສາ 
   ຕ້ອງກວດເບິ່ງຄວາມຊຸ່ມໃນຊາມໃຫ້ເໝາະສົມຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງເພາະວ່າຄວາມຊຸ່ມເປັນປັດໃຈເຮັດໃຫ້ຕົວອ່ອນດ້ວງຈະເລີນເຕີບໂຕໄດ້ໄວຂຶ້ນ, ຖ້າຫາກສັງເກດຊາມລ້ຽງແຫ້ງໃຫ້ສີດນ້ໍາພົມເພື່ອເພີ່ມຄວາມຊຸ່ມ.
ຂໍ້ດີ ແລະ ຂໍ້ເສຍຂອງການລ້ຽງໃສ່ກະຊາມ
  ຂໍ້ດີ:
    – ບົວລະບັດຮັກສາງ່າຍ.
    – ສະດວກໃນການຂັດແຍກຈໍາໜ່າຍ (ຖອກຊາມໄດ້).
    – ຂີ້ຂຸຍທີ່ດ້ວງກິນແລ້ວບໍ່ເຮ່ຍສາມາດນໍາໄປເຮັດຝຸ່ນໄດ້. 
    – ປະຫຍັດພື້ນທີ່.
  ຂໍ້ເສຍ:
    – ການລ້ຽງໃສ່ຊາມຕ້ອງລະວັງຄວາມຊຸ່ມ, ຜູ້ທີ່ລ້ຽງໃໝ່ບໍ່ມີປະສົບການອາດຈະເຮັດໃຫ້ເສຍຜົນຜະລິດໄດ້.
    – ລົດຊາດຂອງດ້ວງອາດຈະບໍ່ແຊບເທົ່າກັບດ້ວງທໍາມະຊາດ. 
ຂໍ້ມູນຈາກ: ເອກະສານປະກອບການສອນ ວິຊາ ແມງໄມ້ເສດຖະກິດ, ວິທະຍາໄລກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ພາກເໜືອ.