ທຸກຢ່າງເປັນພິດ ບໍ່ມີຫຍັງເປັນພິດ ໝາຍຄວາມວ່າ ພືດຈະດີ ຫຼື ເປັນພິດແມ່ນຂຶ້ນກັບປະລິມານທີ່ນຳໃຊ້ນັ້ນເອງ pharmakon ເຊິ່ງເປັນທີ່ມາຂອງຄຳສັບ ເພສັດຊະສາດ ເຊິ່ງມີຄວາມໝາຍໃນພາສາເກຣັກວ່າ ຢາພິດ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບໃນພາສາລາວຄຳວ່າ ພິດ ໝາຍເຖິງຢາພິດ ໃນຂະນະດຽວກັນກໍສື່ເຖິງພິດຂອງພືດນັ້ນໆ (ປະສິດທິພາບ) ເຊັ່ນ: ຕົ້ນໝາກຫຸ່ງສາ, ມັນຕົ້ນ, ຢາສູບ, ຈະເປັນພິດ ຫຼື ບໍ່ແມ່ນ ຂຶ້ນກັບການນຳໃຊ້. ສະຕຼິກນີນໍ (ຢາເບືອທ່ີ່ມີຜົນຮ້າຍແຮງຊະນິດໜຶ່ງ) ແມ່ນຢາທີ່ມີຜົນຕໍ່ກັບລະບົບເສັ້ນປະສາດຢ່າງແຮງ ເຊິ່ງສະກັດມາຈາກນວນຂອງໝາກແສງເບື່ອ ຫຼື ໝາກຕຸມກາ (Strychnos nux-vomice) ຕົ້ນນີ້ພົບໄດ້ຢູ່ປະເທດລາວ ແລະ ຄົນລາວຍັງເອົາມາໃຊ້ເປັນຢາເບື່ອປາ. ຕົ້ນໜ້ອງ (Antiaris toxicarie) ແມ່ນຕົ້ນໄມ້ທີ່ມີພິດຮ້າຍແຮງຊະນິດໜຶ່ງ ທີ່ພົບເຫັນໃນຂົງເຂດ ໄດ້ມີການນຳໃຊ້ນໍ້າຢາງຂອງມັນເປັນສ່ວນປະກອບໃນການເຮັດລູກສອນອາບຢາພິດ ໃນສະໄໝສົງຄາມຕໍ່ຕ້ານຍີ່ປຸນ.
ໝາກຕຸມກາ
ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ: Strychnos nux-vomica L. / Loganiaceae
ດອກໄມ້ທີ່ມີຄວາມງົດງາມ ບາງຄັ້ງອາດເປັນອັນຕະລາຍ ກໍລະນີດອກງວງຊ້າງ (Strophanthus spp.) ແກ່ນຂອງມັນເປັນພິດຢ່າງແຮງ, ເຄືອຕົ້ນພັນມະຫາ (Gloriosa superpa) ພິດຈາກເຫງົ້າຂອງມັນພຽງເລັກຫນ້ອຍກໍ່ອາດເຮັດໃຫ້ເສຍຊີວິດໄດ້ ແລະ ອີກໜຶ່ງຊະນິດທີ່ຄົນລາວເຮົາເອີ້ນວ່າ ຕົ້ນໝາກເຂືອບ້າ (Datura metel) ອາດໃສ່ຊື່ຕາມຄວມເປັນພິດຕໍ່ປະສາດ ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ຄົນປ່ວງຄ້າຍຄືຄົນບ້າ (ສະຕິບໍ່ດີ). ຕົ້ນດອກຮັກ (Calotropis gigantea) ເປັນຕົ້ນໄມ້ຂະໜາດນ້ອຍ ມີຢາງທີ່ມີພິຮ້າຍແຮງ ເຊິ່ງໃນເມື່ອກ່ອນຢູ່ທະວີບເອີຣົບ ເພິ່ນໄດ້ນຳໃຊ້ປິ່ນປົວພະຍາດກາມມະໂຣກ. ແກ່ນສີແດງຂອງຕົ້ນລໍ່າ (Adenanthera pavonine) ແລະ ຕົ້ນລຳຕາແດງ (Abrus precatoris) ເຊິ່ງເພິ່ນມັກເອົາມາເຮັດສາຍສອຍນັ້ນ ຕ້ອງໄດ້ລະມັດລະວັງເປັນຢ່າງຍີ່ງ.
ຜັກລໍ້າ
ຊື່ວິທະຍາສາດ ແລະ ຕະກຸນ Adenanthera pavonina var. luteosemiralis (G.A. Fu & Y.K. Yang) X.Y. Zhu / Fabaceae
ດັ່ງທີ່ໄດ້ກ່າວມານັ້ນ ຕົ້ນໄມ້ທຸກຊະນິດບໍ່ໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າຈະເປັນສິ່ງທີ່ດີສຳລັບຄົນ ແລະ ສັດສະເໝີໄປ ເຮົາຄວນເພິ່ມການເອົາໃຈໃສ່ລະມັດລະວັງ ໂດຍສະເພາະປະລິມານ, ຄວນນຳໃຊ້ໃຫ້ພໍດີຢູ່ໃນຂອບເຂດ ສຶກສາຫາຂໍ້ມູນຈາກນັກຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ຜູ້ຊ່ຽວຊານກ່ອນນຳໃຊ້ສະເໝີ “ທຸກຢ່າງເປັນພິດ ບໍ່ມີຫຍັງເປັນພິດ”
