ພະຍາດໃບໄໝ້ (Blast disease)

ພະຍາດໃບໄຫມ້ເກີດຂຶ້ນຈາກເຊື້ອຣາ Pyricularia oryzae ສາມາດທໍາລາຍເຂົ້າໄດ້ທຸກໄລຍະ, ເລີ່ມແຕ່ປູກຈົນເຖິງເກັບກ່ຽວ ພະຍາດໃບໄມ້ ຈະເກີດຂຶ້ນ ແລະ ແຜ່ລະບາດຮຸນແຮງ ເມື່ອມີສະພາບແວດລ້ອມທີ່ເໝາະສົມ ມີຄວາມຊຸ່ມຂອງອາກາດສູງເຖິງ 80% ຂຶ້ນໄປ ອຸນຫະພູມເໝາະສົມ 27-35 ອົງສາ ຕົ້ນເຂົ້າໜາແໜ້ນຈົນເກີນໄປ ແລະ ນາທີ່ໃສ່ຝຸ່ນໄນໂຕຼເຈນສູງ

ລັກສະນະອາການ

• ໄລຍະຕົ້ນກ້າ: ໃບເຂົ້າມີຈຸດສີນໍ້າຕານຄ້າຍຄືຮູບຕາ, ມີສີເທົາຢູ່ກາງ, ມີຂະຫນາດແຕກຕ່າງກັນ ຄວາມກ້ວາງປະມານ 2-5 ມມ, ຄວາມຍາວປະມານ 10-15 ມມ, ຖ້າຮຸນແຮງຕົ້ນກ້າຈະແຫ້ງ ແລະ ຍຸບຕາຍ ອາການຄ້າຍຄືໄຟໄຫມ້ 
• ໄລຍະແຕກກໍ: ຈະພົບເຫັນພະຍາດຢູ່ໃບ, ກາບໃບ, ຂໍ້ຕໍ່ຂອງໃບ ແລະ ຂໍ້ຕໍ່ຂອງລໍາຕົ້ນ ຂະຫນາດຂອງບາດແຜ ຈະໃຫ່ຍກ່ວາໄລຍະກ້າ, ບາດແຜຈະລຸກລາມຕິດຕໍ່ກັນ ແລະ ຢູ່ບໍລິເວນຂໍ້ຕໍ່ໃບມີລັກສະນະຈຸດສີນໍ້າຕານ, ສີດໍາ ແລະ ໃບຈະຫຼຸດອອກຈາກກາບໃບ 
• ໄລຍະເຂົ້າອອກຮວງ: ຈະເຮັດໃຫ້ເມັດເຂົ້າລີບ, ແຕ່ຖ້າເກີດຊ່ວງຮວງເຂົ້າແກ່ໃກ້ຈະເກັບກ່ຽວ ຄໍຮວງຈະປະກົດມີຈຸດສີນໍ້າຕານເຮັດໃຫ້ຮວງເຂົ້າຫັກງ່າຍ.

ການແຜ່ລະບາດ

• ໃນໄລຍະຜ່ານມາສ່ວນຫຼາຍ ພົບເຫັນພະຍາດນີ້ລະບາດຊ່ວງທີ່ມີຄວາມຊຸ່ມສູງ ປັດຈຸບັນໃນເຂດທີ່ເຮັດນາສອງລະດູຈະເຫັນພະຍາດນີ້ແຜ່ລະບາດ ໂດຍສະເພາະໃນນາທີ່ມີຝຸ່ນໄນໂຕຼເຈນ (ຝຸ່ນເລັ່ງ) ໃນປະລິມານສູງ
• ຕົ້ນເຂົ້າຕຶບ ມີສະພາບແຫ້ງແລ້ງໃນຕອນກາງເວັນ ແຕ່ໃນຕອນກາງຄືນພັດມີຄວາມຊຸ່ມສູງ.
• ເຊື້ອພະຍາດນີ້ສາມາດຕິດໄປກັບເມັດພັນ, ແຜ່ກະຈາຍໄປຕາມດິນ, ນໍ້າ, ລົມ ແລະ ເຟືອງ.

ວິທີການປ້ອງກັນ ແລະ ກໍາຈັດ

• ໃຊ້ພັນເຂົ້າທີ່ຕ້ານທານ ແລະ ແທດເຫມາະ ໃນແຕ່ລະທ້ອງຖີ່ນມາປູກ
• ບໍ່ຄວນຫວ່ານກ້າ ແລະ ປັກດໍາຖີ່ເກີນໄປ ເພື່ອໃຫ້ອາກາດຖ່າຍເທໄດ້ດີ

ອ້າງອີງ

ຄູ່ມືປ້ອງກັນແມງໄມ້ສັດຕູພືດໃນນາເຂົ້າສູນປ້ອງກັນພືດ, ກົມປູກຝັງ, ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້

ຄູ່ມືປ້ອງກັນແມງໄມ້ສັດຕູພືດໃນນາເຂົ້າ ກົມສົ່ງເສີມກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ພິມເຜີຍແຜ່ປີ 1997

ຄູ່ມືປຸງແຕ່ງຢາພື້ນເມືອງປ້ອງກັນ ແລະ ກຳຈັດສັດຕູພືດສູນພັດທະນາກະສິກຳສະອາດ, ກົມປູກຝັງ, ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້

ຄູ່ມືບັນຫາເຂົ້າໃນນາຂອງກົມປູກຝັງ, ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ 1990

ສຳນັກວິໄຈ ແລະ ພັດທະນາເຂົ້າ, ກົມການເຂົ້າຂອງໄທ

ຄູ່ມືແນະນຳ ການປ້ອງກັນ ກຳຈັດແມງໄມ້ ແລະ ພະຍາດເຂົ້າໃນນາ ກົມສົ່ງເສີມເຕັກນິກ ແລະ ປຸງແຕ່ງກະສິກຳ